Działania ratowniczo – gaśnicze straży pożarnej prowadzone w studniach kojarzone są zazwyczaj ze studniami wodnymi. Nie bez powodu, bo najczęściej dotyczą właśnie takich obiektów. Studnie są jednak tylko częścią większej grupy obiektów nazywanych „przestrzeniami zamkniętymi”. Przestrzenie zamknięte to obiekty z przestrzenią ograniczoną, częściowo ograniczoną lub gdzie ruch jest fizycznie utrudniony. Mogą mieć ograniczone wejście i wyjście. Ich konstrukcja może wymagać poruszania się w pionie i poziomie. Oprócz studni zaliczamy do nich m.in.: zbiorniki, silosy, zbiorniki ciśnieniowe, rury, wykopy, tunele, szamba, zagłębienia sztuczne i naturalne. Przestrzenie zamknięte należą do obiektów, w których strażacy muszą sprostać bardzo trudnym warunkom, aby wykonać czynności ratownicze – dotrzeć na miejsce zdarzenia i ewakuować osoby poszkodowane. Działania te są szczególnie niebezpieczne. Konieczna jest szczegółowa wiedza o warunkach i zagrożeniach.

Do poszkodowanych w takich obiektach występuje zazwyczaj trudny dostęp - wąski właz, położenie na wysokości, mała średnica studni czy duża głębokość, skomplikowany układ wewnętrzny. Może się wówczas wydłużyć czas dotarcia do poszkodowanego, istnieje zagrożenie zakleszczenia czy utrudnień w użyciu sprzętu ochrony dróg oddechowych. Ponadto od głębokości będzie zależało, czy sprzęt, którym dysponują ratownicy pozwoli na podjęcie skutecznych działań. Im będzie większa głębokość, tym występowanie innych utrudnień takich jak: mała średnica studni, wewnętrzne przeszkody, niestabilna konstrukcja będzie bardziej komplikowała nasze działania. Miejsce zdarzenia może znaleźć się poza zasięgiem naszych sił i środków, w miarę wzrostu głębokości znaczenie innych utrudnień i zagrożeń narasta.

W tego typu obiektach może okazać się również, że miejsca wewnątrz przestrzeni zamkniętej wystarczy tylko dla 1 ratownika. Możliwości udzielenia kwalifikowanej pierwszej pomocy mogą być wówczas bardzo ograniczone. W wielu wypadkach możliwa będzie jedynie jak najszybsza ewakuacja.

Trudno także przewietrzyć rozkład substancji biologicznych, gaz ziemny czy gazy technologiczne. W studniach może wystąpić deficyt tlenu w powietrzu, gazy trujące oraz zagrożenie powstania stężeń wybuchowych obecnych tam gazów.

Na terenie powiatu siedleckiego w ostatnich latach odnotowano kilka przypadków tego typu akcji. Dzięki odpowiedniemu wyszkoleniu i wyposażeniu siedleckich strażaków wszystkie te zdarzenia zakończono pomyślnie, ratując poszkodowanych ludzi i zwierzęta oraz nie dopuszczając do spowodowania niepotrzebnego zagrożenia dla samych ratowników.  

Jednym z kluczowych elementów akcji ratowniczej, mających wpływ na właściwą realizację zadań, jest moment doboru i zadysponowania właściwych sił i środków, które będą w stanie prowadzić skuteczne i maksymalnie bezpieczne działania ratownicze. Strażacy nie wiedzą, do jakiego dokładnie obiektu jadą, do momentu kiedy znajdą się na miejscu zdarzenia.

Zgodnie z zasadami dysponowania zasobów ratowniczych, opracowanych w oparciu o przepisy rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie szczegółowych zasad organizacji KSRG, do akcji z zakresu ratownictwa wysokościowego dysponować należy w pierwszym rzucie trzy zastępy:

1.  najbliższa jednostkę KSRG realizującą ratownictwo wysokościowe na poziomie podstawowym (zastęp 6-osobowy),
2. dodatkowy zastęp z jednostki KSRG z gotowością prowadzenia kwalifikowanej pierwszej pomocy (min. zastęp 4-osobowy),
3. Specjalistyczną Grupę Ratownictwa Wysokościowego,
4. Zespół Państwowego Ratownictwa Medycznego.

Prowadzenie działań w przestrzeniach zamkniętych, z uwagi na zagrożenia i możliwości powstania nieoczekiwanych sytuacji, wymaga zabezpieczenia lub prowadzenia tych działań przez Specjalistyczną Grupę Ratownictwa Wysokościowego.

Działalność jednostek Państwowej Straży Pożarnej, a także Ochotniczych Straży Pożarnych, funkcjonujących w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, oparta jest na szeregu wytycznych i procedur, które ujednolicają i porządkują wszelkie obszary ratownictwa. Procedury, które wypracowane zostały na przestrzeni kilkudziesięciu lat rozwoju KSRG i poparte są niezliczoną ilością doświadczeń wielu pokoleń ratowników mają za zadanie zapewnić maksymalny poziom bezpieczeństwa ratowanych i ratowników oraz maksymalną skuteczność prowadzonych działań ratowniczych.  

Opracowanie:
- Zespół Prasowy KM PSP Siedlce
- www.rw.straz.krakow.pl/techniki-ratownicze/opuszczanie-do-studni

fot. OSP Mordy