Państwowa Straż Pożarna posiada własny system kształcenia i szkolenia. Składa się on z dwóch podsystemów, z których jeden odpowiada za podwyższanie kwalifikacji ogólnych przygotowując młodych ludzi do zawodu strażaka, technika pożarnictwa lub inżyniera pożarnictwa, natomiast drugi związany jest z podwyższaniem kwalifikacji zawodowych w strukturach straży. System ten dotyczy również strażaków zatrudnionych w zakładowych strażach pożarnych.
System kształcenia tworzą:
- 16 ośrodków szkolenia w komendach wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej
- 1 Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej w Bydgoszczy
- 3 szkoły aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, Częstochowie i Poznaniu (w randze szkół policealnych) kształcące w zawodzie technik pożarnictwa
- 1 Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie, kształcąca na studiach pierwszego stopnia - inżynierów pożarnictwa oraz na studiach drugiego stopnia - magistrów inżynierów pożarnictwa
Przyjęty system zgodny jest z powszechnym systemem edukacji, co oznacza między innymi, że jest on otwarty na każdym poziomie dla młodych ludzi, starających się związać swoją przyszłość ze strażą pożarną (po wcześniejszym zdaniu egzaminów wstępnych).
Ośrodki szkolenia i szkoły PSP realizują kształcenie kwalifikacyjne oraz szkolenia doskonalące, w tym kursy specjalistyczne. Wykładowcy rozwijają swoje zawodowe kompetencje na różnego rodzaju sympozjach i warsztatach. Ponadto do prowadzenia niektórych zajęć, czy tematów zatrudniani są zewnętrzni specjaliści, np. lekarze, prawnicy, eksperci w różnych dziedzinach. Szkoły i ośrodki posiadają również poligony, na których przeprowadzane są ćwiczenia z zakresu ratownictwa chemicznego, ekologicznego, technicznego oraz gaszenia pożarów. Ćwiczenia odbywają się również w komorach dymowych i komorach rozgorzeniowych. Szkoły, chcąc zapewnić wysoki poziom kształcenia posiadają specjalistyczne laboratoria i pracownie z niezbędnym wyposażeniem, które dają słuchaczom możliwość bezpiecznej obserwacji i przeprowadzania eksperymentów odwzorowujących zjawiska występujące w trakcie działań ratowniczych.
Szkolenia
- Gaszenie pożarów wewnętrznych
- Ratownictwo wodno-nurkowe
- Ratownictwo wysokościowe
- Ratownictwo chemiczne i ekologiczne
- Działania poszukiwawczo-ratownicze
- Szkolenia z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym
- Ratownictwo medyczne
- Inne szkolenia
- Psychoedukacja
- Szkolenie OSP
- Specjaliści i inspektorzy ochrony przeciwpożarowej